Şinasi Barutçu Kupası'na Yeni Bir Bakış

ŞİNASİ BARUTÇU

Cumhuriyet Dönemi Türk Fotoğraf tarihinin en önemli isimlerinden, ülkemiz fotoğrafının öncülerinden olan Ressam ve Fotoğrafçı Şinasi Barutçu 1906’da İstanbul’da doğdu.

Fotoğrafçılığa 1920’de; Resne Fotoğrafhanesi’nde karanlık odada çırak olarak başladı.

1921 yılında Öğretmen Okulu’na girdi. Daha sonra Güzel Sanatlar Akademisi’ne devam ederken mezun olduğu Öğretmen Okulu’nda resim öğretmenliği yaptı.

1928 – 1932 yılları arasında Almanya’da bulunan sanatçı, Köln İş Muallim Mektebi ve Bonn Pedagoji Akademisi’nde eğitim görürken fotoğrafla ilgilendi.

Türkiye’ye dönünce Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Resim İş bölümünde yazı, afiş, Grafik Sanatlar bölümünde öğretim üyeliği görevini üstlendi.

Yetkililere fotoğrafın da bir sanat dalı olduğunu kabul ettirerek, zorunlu ders olarak müfredata aldırdı ve bu dersin öğretmenliğini de üstlendi. Böylece “Fotoğraf” 1932 yılında ders programlarında yerini almış oldu.

1936 da olimpiyatları görüntülemek üzere Berlin' e gitti. Olimpiyat fotoğraf yarışmasında ikincilik kazandı.

Halkevlerinin açılması ile fotoğraf amatörleriyle çalışmalar yaptı ve ülke çapında fotoğraf yarışmaları düzenlenmesine öncülük etti.

1941 yılında Ankara Polis Enstitüsü’nde fotoğraf öğretmenliği, 1943 yılında Basın-Yayın Umum Müdürlüğü’nde Fotoğraf Servisi Şefliği gibi görevler üstlendi.

1944 yılında; İşlek ve Güzel El Yazısı isimli kitabı çıktı.

1945 Yılında Cilo Dağları ve Reşko Zirvesi’ne tırmanarak, bölgeye ait geniş bir fotoğraf arşivi oluşturdu.

Yine 1945 yılında; Türkiye’nin ilk fotoğraf dergisi olan ‘Amatör ve Profesyonelin Foto Dergisi’ isimli dergiyi çıkarttı.

1947 yılında dergilerde çıkan yazılarını ‘Foto Konuşmaları’ adlı bir kitapta topladı.

1950’li yıllarda Milli Eğitim Bakanlığı’nın kurduğu Öğretici Filmler Merkezi’nin müdürlüğünü üstlenen sanatçı, bu merkezin bütün yurtta örgütlenmesini sağladı.

1950’de uzun süre başkanlığını yaptığı Türkiye Amatör Foto Kulübü – TAFK’ı kurdu..TAFK, 1959 yılında kurulan İstanbul Fotoğraf ve Sinema Amatör Kulübü – İFSAK’ın çekirdeğini oluşturmuştur.

1953’de Amerikan Hükümeti’nin davetlisi olarak fotoğraf konusunda araştırmalar yapmak için Amerika’ya gitti.

1954 yılında "Dia, Film ve Kısa Notlar" adlı kitabı yayımladı.

1955 Yılında; Türkiye’de  Renkli fotoğraflardan oluşan ilk sergiyi Adana’da açtı. 

1957’de film seslendirmek üzere tekrar Amerika'ya gitti.

1958 yılında Türkiye Amatör Foto Kulübü  TAFK’ ın, Uluslararası Fotoğraf Sanatı Federasyonu FIAP ‘a üye olmasını sağladı.

1959’da Şinasi Barutçu’nun girişim ve yardımlarıyla Trabzon Amatör Foto Kulübü kuruldu.

1961’de Şinasi Barutçu ; İstanbul Atatürk Eğitim Enstitüsü’nde Yazı, Grafik Sanatlar ve Fotografi Öğretmeni olarak İstanbul’a yerleşti, İFSAK’a üye oldu ve başkanlığa seçildi.

1967 senesinde Atatürk Eğitim Enstitüsü Foto Kulübü’nü kurdu ve başkanlığını yaptı.

1973 yılından itibaren yurt içindeki fotoğraf meraklısı arkadaşlarını Fotoğraf Klübü kurmaları için yönlendirmiş ve Türkiye Foto Dernekleri Milli Federasyonu kuruluş çalışmalarında bulunmuştur.

1975 yılında oğlu Ergun Barutçu ile ‘Fotografide Kompozisyon’ adlı kitabını yayınladı.

1950-1960 yıllarında Dr. Bozkurt Ergör’ün İstanbul’da “Türk Dağcılık Kulübü” adı altında kurduğu ve 1962-1972 yıllarında varlığını sürdüren kulübün yönetiminde  bulundu ve bu çalışmalar, ülkemizde ilk özel dağcılık örgütlenmelerinin çekirdeğini oluşturdu.

Fotoğrafın yanında resimle de ilgilenen Şinasi Barutçu, ilk kişisel sergisini suluboya çalışmaları ile 1978’de, ikinci suluboya sergisini 1981’de açmıştır.

1985’te doğduğu yer olan İstanbul’da yaşama veda etti.

Yaşamın ince çizgilerini, doğanın renklerini, duygu ve düşüncelerini de katarak, geniş bir dil esnekliği içinde geliştirdiği özgün üslubu ile fotoğrafa ve resme aktarmayı başarmış çok yönlü bir sanatçıdır. Yurtiçi ve Yurtdışında birçok ödül ve plaket alan sanatçı Türk Fotoğraf Sanatına yaptığı büyük katkılar ile anılmaktadır.

Biz de FOTOGEN olarak bu değerli ustayı, kuruluşumuzun hemen ardından başladığımız Şinasi Barutçu Kupası etkinliğiyle anıyor, yaratıcı ruhunu yaşatmaya çalışıyoruz.

Sevgi ve saygıyla…

...

ŞİNASİ BARUTÇU KUPASI’NA YENİ BİR BAKIŞ

Değişik bir sergi bu. 32 yıl önce başlayan, ülkemizin en eski ve köklü fotoğraf etkinliklerinden Şinasi Barutçu kupası tarihine günümüzden bir bakış sergisi.

Şinasi Barutçu Kupası, FOTOGEN’in 1988 yılında başlattığı çağrılı bir baskı fotoğraf yarışması. Aslında o zamandan beri “yarışma” demeye pek dilimiz varmıyor. “Etkinlik” ya da “sergi” kavramları daha iyi ifade edecek Şinasi Barutçu Kupası’nı.

Tabi fotoğraf dünyamızda 1988’den bu yana çok şey değişti. En önemlisi, dijital fotoğraf hayatımıza girdi. “Baskı” yarışmaları, yavaş yavaş yerlerini sayısal yarışmalara bıraktılar. Ama Şinasi Barutçu Kupası değişmedi ve baskı etkinliği olarak bu günlere geldi. 

Öyle ki, geçtiğimiz yıl pandemi koşulları nedeniyle Seçici Kurul’u toplamakta zorlanınca, ‘acaba toplantıyı çevrimiçi mi yapsak’ diye düşündük. Hayır! Bu bir baskı yarışmasıydı ve seçici kurul fotoğraf baskılarını görmeliydi. Böylece seçici kurul toplantısını, yasaklar gevşeyinceye kadar bekletmek zorunda kaldık.

Peki kimler çağrılıyor Şinasi barutçu Kupası’nın 3 yıllık maratonuna? FOTOGEN Yönetim Kurulu tarafından her yıl yapılan geniş bir araştırma sonucu, ülkemizin değişik yörelerinde gerçekleştirilen fotoğraf etkinliklerinde öne çıkan fotoğrafçılar araştırılıp, uygun görülenler Kupa’ya davet ediliyor. Her yıl davet sayısı, toplam katılımı 12’ye tamamlayacak sayıda oluyor. Yani, her yıl bütün turlarda toplam 12 katılımcı oluyor. 

Davet edilecek katılımcılar belirlenirken, fotoğrafçıların yoğun olarak bulunduğu metropollerin dışından da adaylar seçilmesine ve elden geldiğince kadın – erkek dengesinin gözetilmesine çalışılıyor. Teşvik edilmeye değer bulunan genç yeteneklerin yanı sıra, kıdemli, tanınmış fotoğrafçılara da yer veriliyor, açılacak sergide yan yana bulunmaları arzu ediliyor.

Biraz sonra izleyeceğiniz “Şinasi Barutçu Kupası’na Yeni Bir Bakış” Sergisinde de, yukarıda anlattığımız Şinasi Barutçu Kupası’nı 1990’dan beri kazanan 35 fotoğrafçı arkadaşımızın 105 yeni fotoğrafı yer alıyor. İki istisna ile: 2008 yılında çok erken kaybettiğimiz Adnan Veli Kuvanlık ve 2017 yılında yine zamansız kaybettiğimiz Tuğrul Çakar. Bu iki arkadaşımızı kupa alan fotoğraflarıyla sergimize konuk ediyoruz. Anılarına saygıyla…

30 yıldan beri Şinasi Barutçu Kupası’nı almış olan arkadaşlarımızın yeni fotoğraflarının yer aldığı bu sergi; www.fotogen.org.tr web sayfasında yer alan, aynı arkadaşlarımızın orijinal kupa fotoğraflarıyla birlikte okunduğunda;

• Ülkemiz fotoğrafının zaman içindeki değişimi ve,

• Sergide yer alan fotoğrafçıların zaman içindeki yolculuğu,

hakkında önemli ipuçları vereceğini düşünüyoruz…

Ülkemizin görsel belleğinin kaydının tutulmasına da katkı yapacağını düşündüğümüz bu sergi, bu sene çevrimiçi yaptığımız kupa etkinliği sırasında, Ahmet Sabuncu arkadaşımız tarafından önerildi. Kendisine teşekkür ediyoruz.

1988 yılından bu yana Kupa’ya katılan ve günümüzde böyle bir fotoğraf envanterinin ortaya çıkmasını sağlayan bütün katılımcılara, 32 yıldır kupayı aksatmadan büyük bir özveriyle organize eden FOTOGEN Yönetim Kurulları’na, Fotoğrafların toplanması, çerçevelenmesi, seçici kurullara sunulması, kayıtlarının tutulması vb. bütün ayrıntılarıyla uğraşan Kupa Sekreterleri’ne, hiçbir karşılık beklemeden, sadece fotoğraf sanatının gelişimi için, 32 yıldır Şinasi Barutçu Kupası’nın bugünkü seviyeye ulaşmasına katkı yapan seçici kurullara sonsuz teşekkür ediyoruz…

Son olarak, bize TFSF/FIAP Online Galerisi’ni açarak bu sergiyi gerçekleştirmemizi sağlayan Türkiye Fotoğraf Sanatı Federasyonu’na ve Başkanı Dr.Sefa Ulukan’a şükranlarımızı sunuyoruz.

İyi izlemeler…

İbrahim Göksungur

FOTOGEN Fotoğraf Sanatı Derneği

Yönetim Kurulu Başkanı

Sergi Açılış Linki : https://www.youtube.com/watch?v=LavElOxcl18