Sıtkı FIRAT

14 Kasım 1929 günü, Erzincan ili, Kemaliye ilçesi, Akçalı köyünde doğdu.

İlk ve orta okulu İstanbul’da okudu. İstanbul öğretmen okulunu bitirdi. Bir yıl köy öğretmenliği yaptı. 1949 yılında Ankara da Gazi Eğitim Enstitüsü Resim Bölümüne girdi. Burada hocası Şinasi BARUTÇU ile tanışması onu sanat derslerinin yanısıra fotoğraf ile de ilgilenmesine neden oldu. İlk fotoğraf  makinasını o yılda aldı.ve ilk kişisel sergisini okulunda açtı.

Mezuniyetinden sonra ,Gümüşhane orta okulu , Diyarbakır Ziya GÖKALP lisesi ve Diyarbakır Öğretmen okulunda 6 yıl resim öğretmenliği yaptı. Fotoğraf eğitimi verdi.

1959 yılında Ankara Öğretmen Okulu na resim öğretmeni olarak atandı. Bu zamandan başlayarak, sanat ortamı içine girdi   ve fotoğraf çalışmalarını yoğunlaştırdı.

1966 yılında devlet tarafından Almanya’ya gönderilerek. oradaki fotoğraf okullarında incelemeler yapması sağlandı. Eğitim ve seminer programlarına katıldı. Dönüşünde, Ankara’da kurulma aşamasında olan Türkiye Amatör Foto Kulübü çalışmalarına katıldı.

1977 yılında , Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Resim Bölümü öğretim görevlisi iken , 26 yıl hizmet verdiği eğitim ve öğretim hizmetinden emekli oldu.

Yedek subaylığını yaptığı Kars ta ilk çekimlerini yaptığı yöre, insan , kültür ve doğal kaynakların değerini görerek, emekliliğinden sonra tüm Türkiye alanında bu değerleri-güzellikleri görüntülemek için çok zaman ve emek harcamaya başladı.

Bu dönemde yaygınlaşan ve popüler olmaya başlayan “renkli fotoğraf” ve “baskısı” alanındaki sıkıntıları gidermek amacı ile Almanya’da araştırmalar yaptı. Eğitimlere katıldı.

1980 yılında Ankara’da kendisine ait  “Fırat Color” isimli laboratuvarını kurdu.

Bu kuruluş ile birlikte ; doğa, tarihi miras, kültürel değerler, insan daha bir renkli ve çok çeşitli bir biçimde arşivinde yer almıştır.

Bu birikimi Kültür ve Turizm Bakanlığının Türkiye’yi tanıtan  afiş, broşür, dergi,  kitaplarda defalarca kullanılmıştır. Birçok kuruluşun takvimlerinde yayınlanmıştır.

Kültür Bakanlığı 1997 yılında “ Selçuklu Sanatı “ kitabını yayınladı.

Bu fotoğraflarda, resim eğitiminin izleri ; grafik düzenleme, ışık ,renk, istifleme , derinlik gibi kompozisyonun belirgin özellikleri  açıkça görülür. Bu yapıdaki fotoğrafları, birçok kişinin beğenisini kazanarak, etkilenmesine ve fotoğrafa başlamasına vesile olmuştur.

Yurt içinde açtığı 70 den fazla fotoğraf sergilerinden bazıları : “ Memleketim”(1977) , “ Türkiye’den Görüntüler”, “ Sıtkı FIRAT’ın Gözünden Çin” (2005) “ Yurtan ve Dünyadan Yansımalar “ (2005), “ Doğu Karadeniz’in Güzellikleri”(1986) , “ Mevsim Mevsim Yedigöller”( 2012 ), “ Güneşin Doğduğu Yer Türkiye”(1990), “ Efsaneler Ülkesi Çin”( 1997)  , “ Doğanın Sanatı Kapadokya “ olup, bu sergileri albümlerle kalıcı hale getirmiştir. 

Dünyanın 5 kıtasında çekmiş olduğu fotoğrafları, Türkiye’de açtığı sergilerle izleyenlere sunmuş “gezi ve fotoğraf” birlikteliğine ilham vermiştir.

Yurt dışında ;  Almanya , Azerbaycan , Arnavutluk , Bulgaristan ,Çin , Japonya , Kazakistan , Kırgızistan, Kuzey Kıbrıs , Malezya , Özbekistan , Romanya , Rusya , Türkmenistan da sergiler açmıştır.

1999 yılında Çin Kültür Bakanlığı’nca , Çin Halk Cumhuriyetinin 50.kuruluş yıldönümü için, dünyadan davet edilen 15 ünlü fotoğrafçının arasında yer almış, fotoğrafları “ Focus on China “ isimli prestij albümde yer almıştır. Bu etkinlik dışında da birçok kez Çin seyahati yapmış , zengin bir arşiv oluşturmuştur.

Bu yoğun çalışmalar, birikimler ve etkinlikler, kendisine “sayısız” denebilecek kadar çok  ödül kazandırmıştır. Devlet katında takdir edilmiştir.

Sıtkı FIRAT , bu görsel birikimlerini yayınladığı albümler aracılığı ile paylaşmış ve kalıcı bir külliyat oluşturmuştur.

“ Güneşin Doğduğu Yer “ ( 2003 ) albümü  247 sayfalık bir prestij kitaptır.

Anteres Yayıncılığının  “Türk Fotoğrafçıları Kütüphanesi” serisinin 19.kitabı Sıtkı FIRAT ‘a ayrılmıştır (2005)

“Yurttan ve Dünyadan Yansımalar”isimli albümünü 2005 yılında yayınlanmış,Albümde yer alan fotoğraflar aynı isim altında Kültür Bakanlığınca açılan serginin de kataloğu olarak 2.kez yayınlanmıştır(2006)

“ Saklı Cennet Kemaliye “ doğduğu yere bir teşekkür belgesi niteliğinde olup 2008 yılında yayınlanmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlı ; “Sanat Eserleri” dizisinin 483. Yayını olarak “Türkiye’den Renkler ve Şaheserler” isimli  358 sayfalık prestij kitabının ilk baskısını  2010 da ,2.baskısını ise 2012 yılında yapmış, dünyanın birçok ülkesine göndermiştir.

“Mevsim Mevsim  Yedigöller” albümü (2012) Türkiye doğasına olan tutkusunun lokal bir yansımasıdır.

Ve son albüm-kitabı  : “ Sıladan Gurbete –Fotoğrafın Ardında-Altmışbeş Yıl” kronolojik anı metinleri ve görsellerle  hazırlanmış 308 sayfalık bir hayat hikayesi kitabıdır   

TRT nin 2008  yılındaki , “Ustalarla Türkiye Rehberi” programında yer aldı. 2011 yılında ise çok geniş kapsamlı bir belgeseli yapıldı.

TÜRKSAV  tarafından, Türk dünyasına yaptığı katkılar nedeniyle “hizmet ödülü”( 1997) ne değer bulunmuştur.

TÜYAP tarafından da 2001  yılının, Ankara Sanat Kurumu tarafından da 2007 yılının “fotoğraf sanatçıs ı” ödüllerini kazanmıştır. 

Sıtkı FIRAT ,  Güzel Sanat Eserleri Sahipleri Meslek Birliği ve Fotoğraf Sanatı Kurumu kurucu üyesidir.

TÜTAV üyesi, AFSAD onur üyesidir.

Üç çocuk babası olan Sıtkı FIRAT 16 Haziran 2016 da vefat etmiştir.